ഗായകൻ ഉസ്താദ് ഇക്ബാൽ അഹമ്മദ് ഖാൻ

ദില്ലി ഘരാന ഖലീഫ ഉസ്താദ് ഇക്ബാൽ അഹമ്മദ് ഖാൻ ഇന്ന് ദില്ലിയിൽ അന്തരിച്ചു. അദ്ദേഹത്തിന് 64 വയസ്സായിരുന്നു.
ഹിന്ദുസ്ഥാനി ക്ലാസിക്കൽ സംഗീതവും എല്ലാം പോയ ആത്മാവിന് സമൃദ്ധമായ ആദരാഞ്ജലികൾ അർപ്പിക്കുന്നു. അവന്റെ ആത്മാവ് സദ്ഗതി കൈവരിക്കട്ടെ. ഓം ശാന്തി.
അദ്ദേഹത്തിന്റെ കുടുംബാംഗങ്ങൾക്കും ശിഷ്യന്മാർക്കും ആരാധകർക്കും ഹൃദയംഗമമായ അനുശോചനം. 🙏💐

അദ്ദേഹത്തിന്റെ സംഗീത ജീവിതത്തെയും നേട്ടങ്ങളെയും കുറിച്ചുള്ള ഒരു ഹ്രസ്വ ഹൈലൈറ്റ്;
ഉസ്താദ് ഇക്ബാൽ അഹമ്മദ് ഖാൻ (25 നവംബർ 1956 - 17 ഡിസംബർ 2020) 50 വർഷത്തിലേറെയായി ഇന്ത്യൻ ക്ലാസിക്കൽ സംഗീതത്തിൽ സേവനമനുഷ്ഠിച്ചിരുന്നു. ചെറുപ്പക്കാരനായ ഇക്ബാലിനെ അദ്ദേഹത്തിന്റെ മുത്തച്ഛനായ ഉസ്താദ് ചന്ദ് ഖാൻ സാഹിബും പിതാമഹനായ ഉസ്താദ് ജഹാൻ ഖാനും മുത്തച്ഛനായ ഉസ്താദ് ഉസ്മാൻ ഖാനും ദത്തെടുത്തു. അമ്മാവന്മാരായ ഉസ്താദ് ഹിലാൽ അഹമ്മദ് ഖാൻ, ഉസ്താദ് നസീർ അഹമ്മദ് ഖാൻ, ഉസ്താദ് സഫർ അഹമ്മദ് ഖാൻ, പിതാവ് ഉസ്താദ് സഹൂർ അഹമ്മദ് ഖാൻ എന്നിവരിൽ നിന്നും പഠിക്കാനുള്ള പദവി അദ്ദേഹത്തിന് ലഭിച്ചു. അതിനുശേഷം അദ്ദേഹത്തിന് ലോകമെമ്പാടും വളരെയധികം പ്രശംസ ലഭിക്കുകയും അന്താരാഷ്ട്ര തലത്തിൽ നിരവധി അവാർഡുകൾ ലഭിക്കുകയും ചെയ്തു. ഒടുവിൽ ദില്ലി ഘരാനയുടെ യഥാർത്ഥ കസ്റ്റോഡിയൻ (ഖലീഫ), ഹസ്രത്ത് അമീർ ഖുസ്രോയുടെ സംഗീത സൃഷ്ടിയുടെ സജീവ പ്രമോട്ടർ എന്നീ നിലകളിൽ അദ്ദേഹം മാറി.

ഉസ്താദ് ഇക്ബാൽ അഹമ്മദ് ഖാൻ വൈദഗ്ധ്യത്തിന് പേരുകേട്ടയാളാണ്. അദ്ദേഹത്തിന്റെ സ്വരപ്രകടനത്തെ അന്താരാഷ്ട്ര മാധ്യമങ്ങൾ ധീരവും ഗൗരവമുള്ളതും ആകർഷകവും മികച്ചതുമാണെന്ന് വിശേഷിപ്പിച്ചു. ഒരേ സമയം അദ്വിതീയമായി ശക്തവും അതിലോലമായതുമാണെന്ന് അദ്ദേഹത്തിന്റെ ചിത്രീകരണങ്ങളെ വിശേഷിപ്പിച്ചിരിക്കുന്നു. ക്ലാസിക്കൽ, സെമി ക്ലാസിക്കൽ സംഗീതത്തിന്റെ മുഴുവൻ ശ്രേണികളും അദ്ദേഹം ആലപിക്കുന്നു. അവന്റെ സമൃദ്ധമായ ശബ്ദം അവനെ വൈവിധ്യപൂർണ്ണമാക്കുന്നു. അദ്ദേഹത്തിന്റെ ക്ലാസിക്കൽ ആലാപന രീതിയും തുമ്രി, ദാദ്ര, തപ്പ, ഭജൻസ്, ഗസൽസ് എന്നിവരുടെ റെൻഡറിംഗുകളും അദ്ദേഹത്തിന് മികച്ച പ്രശംസ നേടി. ഇന്ത്യയിലെ വിവിധ പ്രശസ്ത സ്ഥാപനങ്ങൾ‌ സംഘടിപ്പിച്ച എല്ലാ പ്രധാന സംഗീതമേളകളിലും അദ്ദേഹം ഒരു പതിവ് സവിശേഷതയായിരുന്നു.

അന്താരാഷ്ട്ര അമീർ ഖുസ്രോ അവാർഡ്, സംഗീത രത്തൻ അവാർഡ്, ഗ്യാൻ ആചാര്യ അവാർഡ്, പ്രിയദർശിനി അവാർഡ്, രാജീവ് ഗാന്ധി സദ്ഭവന സമ്മൻ തുടങ്ങി നിരവധി പുരസ്കാരങ്ങൾ ഉസ്താദ് ഇക്ബാൽ അഹമ്മദ് ഖാന് ലഭിച്ചു. ഇലക്ട്രോണിക് മാധ്യമങ്ങളിലും ഒരുപോലെ പ്രശസ്തനായിരുന്നു അദ്ദേഹം. അമീർ ഖുസ്രോ, ഇന്ദ്രസഭ, "ചാദർ കാ തുക്ര", "ബസന്ത് ബഹർ", "പോലീസ് ഫയൽ സേ", യെ ദിലോൺ കെ റാസ്റ്റെ തുടങ്ങിയ പ്രശസ്തമായ സീരിയലുകൾക്ക് സംഗീതം നൽകി. "ഖത്താബ് മിനാറും അതിന്റെ സ്മാരകങ്ങളും ശില്പങ്ങളും" എന്ന ഡോക്യുമെന്ററിയ്ക്കായി അദ്ദേഹം രചിച്ച സംഗീതത്തിന് 1988 ൽ മികച്ച സംഗീത സംവിധായകനുള്ള പുരസ്കാരം ലഭിച്ചു. 1966 ൽ "ഇന്റർനാഷണൽ അമീർ ഖുസ്രോ ഗോൾഡ് മെഡൽ" ഉൾപ്പെടെ സ്കൂളിലെയും യൂണിവേഴ്സിറ്റിയിലെയും സംഗീത മത്സരങ്ങളിൽ നിരവധി സമ്മാനങ്ങൾ നേടി. ചെറുപ്പക്കാരനായിരുന്ന അദ്ദേഹം തന്റെ മുത്തച്ഛൻ സംഗീത മാർട്ടന്ദ് ഉസ്താദ് ചന്ദ് ഖാൻ സാഹിബിന്റെ പ്രിയങ്കരനായിരുന്നു. ദില്ലി ഘരാന (ഖലീഫ).

ആകാശ്വാനിയുടെ മികച്ച ഗ്രേഡ് ഗായകനായ ഉസ്താദ് ഇക്ബാൽ അഹമ്മദ് ഖാൻ തന്റെ വൈവിധ്യമാർന്ന ആലാപന ശൈലിയിൽ പ്രശസ്തനായിരുന്നു എന്ന് മാത്രമല്ല, ഇന്ത്യൻ സംഗീതത്തിന്റെ ഉന്നമനത്തിനായി അദ്ദേഹം ഏറ്റെടുത്തിരുന്ന സാമൂഹിക പ്രവർത്തനങ്ങളിൽ മാന്യനായ ഒരാളായി കണക്കാക്കപ്പെടുകയും ചെയ്തു. അതേസമയം, തന്റെ ആലാപനത്തിലൂടെ ഒരു വശത്ത് അദ്ദേഹം അറിവ് ജനങ്ങൾക്കിടയിൽ പ്രചരിപ്പിക്കുകയായിരുന്നു, മറുവശത്ത് തന്റെ സാമൂഹിക പ്രവർത്തനങ്ങളിലൂടെ ഇന്ത്യൻ സംഗീതത്തിലെ പണ്ഡിതന്മാരെ പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കുന്ന തിരക്കിലായിരുന്നു.

• ജീവചരിത്രം കടപ്പാട്: Swarganga.com