घोष, पन्नालाल : (२४ जुलै १९११—२० एप्रिल १९६०). प्रख्यात बासरीवादक. त्यांचा जन्म बारिसाल (बांगला देश) येथे झाला. त्यांचे वडील अक्षयकुमार घोष हे उत्तम सतारिये होते. वयाच्या चौदाव्या वर्षीच पन्नालाल बासरीकडे आकृष्ट झाले. पुढे १९३४ मध्ये त्यांनी मास्टर खुशी महम्मद या संगीतकारांचे शिष्यत्व पतकरले. ‘सराईकेला नृत्यमंडळी’त ते काही काळ संगीत दिग्दर्शक होते. तीबरोबरच १९३८ मध्ये त्यांना यूरोपचा प्रवास घडला. गिरिजा शंकर चक्रवर्ती ह्यांच्याकडे १९३९ मध्ये आणि पुढे १९४७ च्या सुमारास उस्ताद अल्लाउद्दीनखाँ ह्यांच्याकडे त्यांनी संगीताचे अधिक शिक्षण घेतले.

 कायकिणी, दिनकर  दत्तात्रय : (२ ऑक्टोबर १९२७ – २३ जानेवारी २०१०). हिंदुस्थानी संगीतातील आग्रा घराण्याचे शैलीदार गायक, गुरू, वाग्गेयकार, संगीतज्ज्ञ व आयोजक. त्यांचा जन्म मुंबई येथे झाला. त्यांचे आई-वडील दोघांनाही गाण्याची आवड होती. त्यांच्या आई कृष्णाबाई (कुटाबाई) या उत्तम भजने गाणा­ऱ्या म्हणून प्रसिद्ध होत्या. त्यांच्या गाण्याचे संस्कार लहानवयापासून दिनकर यांच्यावर झाले. त्यांनी संगीताचे सुरुवातीचे शिक्षण पतियाळा घराण्याचे पं. नागेशराव करेकट्टी यांच्याकडे घेतले. त्यानंतर १९३६ पासून पं.ओंकारनाथ ठाकूर यांच्याकडून ग्वाल्हेर गायकीची तालीम घ्यायला त्यांनी सुरुवात केली.

पलुस्कर, डी. व्ही. : (१८ मे १९२१ – २६ ऑक्टोबर, १९५५). महाराष्ट्रातील एक थोर गायक. त्यांचा जन्म गायनाचार्य विष्णु दिगंबर पलुस्कर व रमाबाई या दांपत्यापोटी शिरोळ तालुक्यातील कुरुंदवाड (जि. कोल्हापूर) येथे झाला. विष्णु दिगंबरांना आठ मुली व चार मुलगे अशी बारा अपत्ये झाली. त्यांपैकी दत्तात्रय वगळता सर्व मुले अल्पायुषी होती; या एकुलत्या एक मुलाचा व्रतबंध विधी त्यांनी नाशिकमध्ये मोठ्या धुमधडाक्याने साजरा केला (१९२८). दत्तात्रेयांना बापूराव व डी. व्ही. अशा नावानेही ओळखत असत. त्यांना बालपणापासूनच विष्णु दिगंबरांनी गायनाची तालीम देण्यास सुरुवात केली.

हनगल / हनगळ, गंगूबाई : (५ मार्च १९१३–२१ जुलै २००९). किराणा घराण्याच्या ज्येष्ठ आणि प्रख्यात गायिका. हिंदुस्थानी शास्त्रीय संगीतात त्यांचे नाव ठळकपणे घेतले जाते. त्यांचा जन्म धारवाड (कर्नाटक) येथे झाला. वडिलांचे नाव चिक्कूराव नाडगीर व आईचे नाव अंबाबाई. हे दाम्पत्य संगीतप्रेमी होते. गंगूबाईंच्या आई कर्नाटक शास्त्रीय संगीत गात असत. त्यामुळे बालपणापासून गंगूबाईंवर संगीताचे संस्कार झाले. बालपणीच्या काही काळात त्यांनी धारवाड येथे प्रतापलाल व श्यामलाल यांच्याकडे कथ्थक नृत्याचे शिक्षण घेतले; परंतु गायनशिक्षण हाच त्यांचा ध्यास राहिला.

पर्वतकर, खाप्रूमामा : (? १८८०–३ सप्टेंबर १९५३). प्रख्यात तबलावादक. खाप्रूमामा (खाप्रूजी) उर्फ लक्ष्मणराव पर्वतकर यांचा जन्म गोव्यामधील पर्वती या गावी संगीतकलेचा पिढीजाद वारसा लाभलेल्या घराण्यात झाला. त्यांचे मामा रधुवीर यांच्याकडे सारंगीवादन व चुलते हरिश्चंद्र यांच्याकडे ते तबलावादन शिकले. एक धृपदीये अनंतबुवा धवळीकर यांच्याकडे त्यांनी धृपद-धमाराची तालीम घेतली. सुरुवातीस त्यांनी तबल्यावर व सारंगीवर अनेक प्रसिद्ध गायक-गयिकांची साथ केली.