एम. एस. सुब्बुलक्ष्मी
सुब्बुलक्ष्मी, एम. एस. : (१६ सप्टेंबर १९१६ – ११ डिसेंबर २००४). कर्नाटक संगीतशैलीतील श्रेष्ठ भारतीय गायिका व सर्वोच्च भारतरत्न पुरस्काराच्या मानकरी. त्यांचे पूर्ण नाव मदुराई षण्मुखवाडिवु सुब्बुलक्ष्मी असे आहे. पुढे त्या ‘एम. एस. सुब्बुलक्ष्मी’ ह्या नावाने संगीतक्षेत्रात ख्यातनाम झाल्या. त्यांचा जन्म मदुराई येथे झाला. त्यांना लहानपणी कुंजम्मा म्हणत. त्यांच्या आई षण्मुखवाडिवु या नामवंत वीणावादक होत्या, तर त्यांच्या आजी अक्कमल या व्हायोलिनवादक होत्या. या दोघींच्या संगीताचा वारसा सुब्बुलक्ष्मी यांना लाभला.
- Read more about एम. एस. सुब्बुलक्ष्मी
- Log in to post comments
- 7 views
एम. एल. वसंतकुमारी
वसंतकुमारी, एम. एल. : (३ जुलै १९२८ – ३१ ऑक्टोबर १९९०). कर्नाटक संगीतातील प्रसिद्ध शास्त्रीय गायिका व संगीतकार आणि ख्यातकीर्त चित्रपटगीत गायिका. त्यांचे पूर्ण नाव मद्रास ललितांगी वसंतकुमारी. त्या ‘एमएलव्ही’ या नावानेही लोकप्रिय आहेत. पुरुषप्रधान गायन संस्कृतीमध्ये त्यावेळी एम. एल. वसंतकुमारी आणि त्यांच्या समकालीन डी. के. पट्टम्मल, एम. एस. सुब्बुलक्ष्मी यांना कर्नाटक संगीतातील महिला त्रिमूर्ती म्हणून गौरविण्यात आले होते.
- Read more about एम. एल. वसंतकुमारी
- Log in to post comments
- 4 views
अशोक दामोदर रानडे
रानडे, अशोक दामोदर : (२५ नोव्हेंबर १९३७ – ३० जुलै २०११). भारतातील संस्कृती-संगीतशास्त्राचे अध्वर्यू, संगीतशास्त्रज्ञ-रचनाकार, गायक व गुरू म्हणून विख्यात. संगीतविचाराच्या क्षेत्रातील त्यांचे योगदान मौलिक व व्यापक असे आहे. त्यांचा जन्म दामोदर व काशीबाई या सुशिक्षित-संगीतप्रेमी दांपत्यापोटी पुणे येथे झाला. ते दोन वर्षांचे असताना त्यांच्या मातोश्रींचे निधन झाले. पुढे ते पुण्याहून मुंबईस आले. त्यांचे शालेय शिक्षण आर्यन हायस्कूल येथे झाल्यावर त्यांनी एल्एल्. बी. (१९६०, मुंबई विद्यापीठ), एम.ए. मराठी व इंग्रजी (१९६२ व १९६४, विल्सन कॉलेज) या पदव्या प्राप्त केल्या.
- Read more about अशोक दामोदर रानडे
- Log in to post comments
- 37 views
अरुण दाते
दाते, अरुण (अरविंद) रामूभैय्या : (४ मे १९३४ – ६ मे २०१८). मराठी भावगीत गायकीला गझलसदृश मुलायम वळण देणारे प्रथितयश गायक. त्यांचा जन्म मध्यप्रदेशातील इंदूर येथे झाला. त्यांचे पणजोबा मूळगाव अडिवरे (जि. रत्नागिरी) येथून शिक्षणासाठी पायी चालत इंदूरला गेले व शिक्षणोत्तर तेथेच दरबारी न्यायालयात काम करू लागले. ते तेथील एक नि:स्पृह न्यायाधीश म्हणून प्रसिद्ध होते. त्यांचे वडील रामूभैय्या हे शासकीय अधिकारी आणि साहित्याचे व शास्त्रीय संगीताचे जाणकार होते. त्यांच्या आई माणिकबाई या गृहिणी होत्या. या दांपत्यास तीन मुली व दोन मुलगे. अरुण दाते यांचे भाऊ रवी हेही तरबेज तबलावादक होते.
- Read more about अरुण दाते
- Log in to post comments
- 48 views
अमीर हुसेनखाँ
अमीर हुसेनखाँ, उस्ताद : (? १८९९ – ५ जानेवारी १९६९). सुप्रसिद्ध भारतीय तबलावादक. त्यांचा जन्म उत्तर प्रदेश राज्यातील मेरठ जिल्ह्यातील बनखंडा या गावी झाला. त्यांचे वडील उस्ताद अहमद बक्क्षखाँ यांची उत्तम सारंगीवादक म्हणून ख्याती होती. दक्षिण हैदराबादच्या निजामाकडून ‘दरबारी वादक’ म्हणून त्यांची नेमणूक झाली होती. त्यामुळे अमीर यांचे लहानपण हैदराबाद येथेच व्यतीत झाले. तबलावादनाचे प्राथमिक शिक्षण त्यांनी आपल्या वडिलांकडून आत्मसात केले. त्यांना वाचनाचीही आवड होती. उर्दूत भाषांतरित झालेल्या इतिहास व तत्त्वज्ञान या विषयांतील अनेक ग्रंथांचे वाचन त्यांनी केले होते.
- Read more about अमीर हुसेनखाँ
- Log in to post comments
- 1 view
राग परिचय
हिंदुस्तानी एवं कर्नाटक संगीत
हिन्दुस्तानी संगीत में इस्तेमाल किए गए उपकरणों में सितार, सरोद, सुरबहार, ईसराज, वीणा, तनपुरा, बन्सुरी, शहनाई, सारंगी, वायलिन, संतूर, पखवज और तबला शामिल हैं। आमतौर पर कर्नाटिक संगीत में इस्तेमाल किए जाने वाले उपकरणों में वीना, वीनू, गोत्वादम, हार्मोनियम, मृदंगम, कंजिर, घमत, नादाश्वरम और वायलिन शामिल हैं।