पंडित पंढरीनाथ नागेशकर

पं. पंढरीनाथ गणधर नागेशकर यांचा जन्म 16 मार्च 1913 रोजी नागोशी (गोवा) येथे झाला. त्याला लहानपणापासूनच तबलाची आवड होती. त्यांचे प्रारंभिक प्रशिक्षण त्यांनी त्यांचे मामा श्री गणपतराव नागेशकर यांच्या घरी घरी घेतले. त्यानंतर त्यांनी श्री वल्लेमामा (श्री यशवंतराव विठ्ठल बांदिवडेकर), उस्ताद अन्वर हुसेन खान (उस्ताद अमीर हुसेन खान यांचे शिष्य), श्री जतिन बक्ष (रोशनारा बेगम यांचे तबला वादक) आणि श्री सुबराव मामा अंकोलीकर यांच्या अंतर्गत प्रशिक्षण घेतले. श्री खप्रुमामा पर्वतकर यांच्याकडून त्यांनी त्या वाद्यावर काही नवीन अंतर्दृष्टी मिळविली. त्यानंतर पंधरा वर्षे त्यांनी उस्ताद अमीर हुसेन खान साहेब (उस्ताद मुनीर खान यांचे पुतणे) यांचे पाठ घेतले. उस्ताद अहमदजन थिरकवा साहेबांनी त्यांना काही मौल्यवान सूचना दिल्या.
पंडितजींनी तालांवर नवीन कल्पना रचल्या आहेत आणि काही नाविन्यपूर्ण रचना केल्या आहेत. पं. सुरेश्री केसरबाई केरकर, विदुषी हिराबाई बडोदेकर, विदुषी मोगुबाई कुर्डीकर, पं. फिरोज दस्तुरजी, विदुषी ज्योत्स्नाबाई भोळे, श्रीमती. बाई नार्वेकर, श्रीमती. शालिनीताई नार्वेकर, विदुषी सरस्वती बाई राणे, श्रीमती. अंजनीबाई लोलेकर, श्रीमती. अंजनीबाई कलगुटकर (मास्टर कृष्णराव यांचे शिष्य), श्रीमती. गोकुलीबाई काकोडकर (गोविंदबुवा शालिग्राम यांचे शिष्य), मेनकाबाई शिरोडकर, विदुषी शोभा गुरू, गोविंदराम शालिग्राम, विदुषी पद्मावती शालिग्राम, उस्ताद अमानत अली खान, उस्ताद अमीर खान, पं. मल्लिकार्जुन मन्सूर, उस्ताद मांजी खान, पं. भीमसेन जोशी, उस्ताद खादिम हुसेन खान, उस्ताद नानखे खान, उस्ताद मोहम्मद खान, पं. व्ही. जी. जोग, पं. सी. आर व्यास, पं. के.जी.गिंडे, पं. एस. सी. आर. भट, पं. दिनकर कैकिनी, पं. नारायणराव व्यास, कृष्णराव चोंकर आणि मास्टर कृष्णाराव फुलंब्रीकर (भास्कर बुवा यांचे शिष्य).

पं. १ 9 Professor in मध्ये दादर माटुंगा सांस्कृतिक केंद्रातील उस्ताद अल्ला राखा खान, गोवा येथे गुणवत्तेचा दाखला देणारे प्राध्यापक बी.आर. देवधर (१ 197 3 President), राष्ट्रपती झेलसिंग (१ 198))), नागेशकर यांना अनेक सत्कार प्राप्त झाले आहेत. १ 198 9 in मध्ये टिळक स्मारक मंदिर पुणे येथे पुणे कलाकार आणि शिक्षक समूहाच्या अध्यक्षतेखाली पं. के जी गिंडे. १ in 199 १ मध्ये त्यांना प्रथम गोमंतक मराठा अकादमी पुरस्काराने गौरविण्यात आले, ज्याने त्यांना आजीवन सदस्यत्व दिले. १ 199 199 In मध्ये त्यांना स्वर्गीय समितीतर्फे ‘स्वरसंधान पुरस्कार’ मिळाला आणि पं. कडून ‘संगीत संशोधन अकादमी’ कडून स्मृतिचिन्ह व पुरस्कार मिळाला. अरविंद पारीख.

पं. नागेशकर यांना दिल्ली येथे संगीत कला अकादमी पुरस्कार अध्यक्ष के.आर. १ 1999 1999. मध्ये नारायणन. गोव्याचे राज्यपाल श्री मोहम्मद यांच्या हस्ते त्यांना "गोमंतक मराठा अकादमी पुरस्कार" मिळाला. फाजल, एप्रिल 2000 मध्ये. त्यांना (लता मंगेशकर पुरस्कार व प्रमाणपत्र) प्रदान करण्यात आले.

त्यांच्यावर श्री प्रभाकर जठार, श्रीरंग संग्राम, श्रीकृष्ण दळवी, दत्ता मारुलकर, श्री नेने, डॉ. त्रिलोक, तेलंग मोहन कान्हेरे आणि श्रीमती यांनी विशेष लेख लिहिले आहेत. राधिका गोडबोले. पं. नागेशकर शिक्षण घेत असतानाच तबला वर्ग सुरू केले आणि 1935 पासून गरजू लोकांना प्रशिक्षण देत आहेत.

पंडितजींच्या ज्येष्ठ शिष्यांमध्ये वसंतराव आचरेकर, नाना मुळे, मनहर देशपांडे, रामभाऊ बशट, नंदकुमार पर्वतकर, पं. विभव नागेशकर, पं. सुरेश तळवलकर, श्रीधर बर्वे मुकुंद काणे, राजेंद्र अंतरकर, रवि गांधी, साई बनकर, रामनाथ कोळवलकर आणि रघुवीर थत्ते.

त्यांच्या पुण्यतिथीनिमित्त हिंदुस्थानी शास्त्रीय संगीत आणि प्रत्येक गोष्ट हिंदुस्थानी शास्त्रीय संगीताच्या त्यांच्या सेवांबद्दल लिजेंडला समृद्ध श्रद्धांजली वाहते.