ಪಂಡಿತ್ ಪಂಡಾರಿನಾಥ್ ಮಂಗೇಶ್ಕರ್

ಪಿಟಿ. ಪಂಧರಿನಾಥ ಗಣಧರ್ ನಾಗೇಶ್ಕರ್ ಅವರು ಮಾರ್ಚ್ 16, 1913 ರಂದು ನಾಗೋಶಿ (ಗೋವಾ) ದಲ್ಲಿ ಜನಿಸಿದರು. ಅವನಿಗೆ ಬಾಲ್ಯದಿಂದಲೂ ತಬ್ಲಾ ಬಗ್ಗೆ ಅಪಾರ ಆಸಕ್ತಿ ಇತ್ತು. ಅವರು ತಮ್ಮ ತಾಯಿಯ ಚಿಕ್ಕಪ್ಪ ಶ್ರೀ ಗಣಪತ್ರಾವ್ ನಾಗೇಶ್ಕರ್ ಅವರ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಮನೆಯಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಆರಂಭಿಕ ತರಬೇತಿಯನ್ನು ಪಡೆದರು. ಅವರು ಶ್ರೀ ವಲ್ಲೆಮಾಮಾ (ಶ್ರೀ ಯಶ್ವಂತರಾವ್ ವಿಠ್ಲ್ ಬಂಡಿವ್‌ದೇಕರ್), ಉಸ್ತಾದ್ ಅನ್ವರ್ ಹುಸೇನ್ ಖಾನ್ (ಉಸ್ತಾದ್ ಅಮೀರ್ ಹುಸೇನ್ ಖಾನ್ ಅವರ ಶಿಷ್ಯರು), ಶ್ರೀ ಜತಿನ್ ಬಕ್ಷ್ (ರೋಶನಾರಾ ಬೇಗಂ ಅವರ ತಬಲಾ ಆಟಗಾರ) ಮತ್ತು ಶ್ರೀ ಸುಬ್ರಾವ್ ಮಾಮಾ ಅಂಕೋಲಿಕರ್ ಅವರ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ತರಬೇತಿ ಪಡೆದರು. ಅವರು ಶ್ರೀ ಖಪ್ರುಮಾಮಾ ಪಾರ್ವತ್ಕರ್ ಅವರಿಂದ ವಾದ್ಯದ ಬಗ್ಗೆ ಕೆಲವು ಹೊಸ ಒಳನೋಟಗಳನ್ನು ಪಡೆದರು. ಅದರ ನಂತರ ಹದಿನೈದು ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಅವರು ಉಸ್ತಾದ್ ಅಮೀರ್ ಹುಸೇನ್ ಖಾನ್ ಸಾಹೇಬ್ (ಉಸ್ತಾದ್ ಮುನೀರ್ ಖಾನ್ ಅವರ ಸೋದರಳಿಯ) ಅವರಿಂದ ಪಾಠಗಳನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಂಡರು. ಉಸ್ತಾದ್ ಅಹ್ಮದ್ಜನ್ ತಿರಕ್ವಾ ಸಾಹೇಬ್ ವೈಯಕ್ತಿಕವಾಗಿ ಅವರಿಗೆ ಕೆಲವು ಅಮೂಲ್ಯವಾದ ಸಲಹೆಗಳನ್ನು ನೀಡಿದರು.
ಪಂಡಿತ್‌ಜಿ ಲಯಗಳಲ್ಲಿ ಹೊಸ ಆಲೋಚನೆಗಳನ್ನು ರಚಿಸಿದ್ದಾರೆ ಮತ್ತು ಕೆಲವು ನವೀನ ಸಂಯೋಜನೆಗಳನ್ನು ಮಾಡಿದ್ದಾರೆ. ಪಿಟಿ. ನಾಗೇಶ್ಕರ್ ಅವರು ಕಲಾವಿದರಾದ ಸುರಶ್ರೀ ಕೇಸರ್ಬಾಯಿ ಕೆರ್ಕರ್, ವಿದುಶಿ ಹಿರಾಬಾಯಿ ಬಡೋಡೆಕರ್, ವಿದುಶಿ ಮೊಗುಬೈ ಕುರ್ದಿಕರ್, ಪಂ. ಫಿರೋಜ್ ದಸ್ತುರ್ಜಿ, ವಿದುಶಿ ಜ್ಯೋತ್ಸ್ನಾಬಾಯಿ ಭೋಲ್, ಶ್ರೀಮತಿ. ಬಾಯಿ ನರ್ವೇಕರ್, ಶ್ರೀಮತಿ. ಶಾಲಿನಿಟೈ ನಾರ್ವೆಕರ್, ವಿದುಶಿ ಸರಸ್ವತಿ ಬಾಯಿ ರಾಣೆ, ಶ್ರೀಮತಿ. ಅಂಜನಿಬಾಯಿ ಲೋಲೆಕರ್, ಶ್ರೀಮತಿ. ಅಂಜನಿಬಾಯಿ ಕಲ್ಗುಟ್ಕರ್ (ಮಾಸ್ಟರ್ ಕೃಷ್ಣರಾವ್ ಅವರ ಶಿಷ್ಯ), ಶ್ರೀಮತಿ. ಗೋಕುಲಿಬಾಯಿ ಕಾಕೋಡ್ಕರ್ (ಗೋವಿಂದ್ಬು ಶಲಿಗ್ರಾಮ್ ಅವರ ಶಿಷ್ಯ), ಮೇನಕಬಾಯಿ ಶಿರೋಡ್ಕರ್, ವಿದುಶಿ ಶೋಭ ಗುರ್ತು, ಗೋವಿಂದ್ರಮ್ ಶಲಿಗ್ರಾಮ್, ವಿದುಶಿ ಪದ್ಮಾವತಿ ಶಾಲಿಗ್ರಾಮ್, ಉಸ್ತಾದ್ ಅಮಾನತ್ ಅಲಿ ಖಾನ್, ಉಸ್ತಾದ್ ಅಮೀರ್ ಖಾನ್, ಪಂ. ಮಲ್ಲಿಕಾರ್ಜುನ್ ಮನ್ಸೂರ್, ಉಸ್ತಾದ್ ಮಂಜಿ ಖಾನ್, ಪಂ. ಭೀಮ್ಸೆನ್ ಜೋಶಿ, ಉಸ್ತಾದ್ ಖಾದಿಮ್ ಹುಸೇನ್ ಖಾನ್, ಉಸ್ತಾದ್ ನನ್ಹೆ ಖಾನ್, ಉಸ್ತಾದ್ ಮೊಹಮ್ಮದ್ ಖಾನ್, ಪಂ. ವಿ. ಜಿ. ಜೋಗ್, ಪಂ. ಸಿ. ಆರ್. ವ್ಯಾಸ್, ಪಂ. ಕೆ. ಜಿ. ಗಿಂಡೆ, ಪಂ. ಎಸ್. ಸಿ. ಆರ್. ಭಟ್, ಪಂ. ದಿನಕರ್ ಕೈಕಿನಿ, ಪಂ. ನಾರಾಯಣ್ ರಾವ್ ವ್ಯಾಸ್, ಕೃಷ್ಣರಾವ್ ಚೋಂಕರ್ ಮತ್ತು ಮಾಸ್ಟರ್ ಕೃಷ್ಣ ರಾವ್ ಫುಲಾಂಬ್ರಿಕರ್ (ಭಾಸ್ಕರ್ ಬುವಾ ಅವರ ಶಿಷ್ಯ).

ಪಿಟಿ. ನಾಗೇಶ್ಕರ್ ಅವರು ಪ್ರೊಫೆಸರ್ ಬಿ.ಆರ್. ದಿಯೋಧರ್ (1973), ಅಧ್ಯಕ್ಷ ail ೈಲ್ ಸಿಂಗ್ (1986), ಗೋವಾದಲ್ಲಿ ಮೆರಿಟ್ ಪ್ರಮಾಣಪತ್ರವನ್ನು ನೀಡಿದರು, 1989 ರಲ್ಲಿ ದಾದರ್ ಮಾಟುಂಗಾ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಕೇಂದ್ರದಲ್ಲಿ ಉಸ್ತಾದ್ ಅಲ್ಲಾ ರಾಖಾ ಖಾನ್, ಶ್ರೀ ವಾಮನ್ ದೇಶಪಾಂಡೆ ಮತ್ತು ಪುಣೆ ಕಲಾವಿದರು 1989 ರಲ್ಲಿ ತಿಲಕ್ ಸ್ಮಾರಕ್ ಮಂದಿರದಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ಪಂ. ನೇತೃತ್ವದ ಶಿಕ್ಷಕರ ಗುಂಪಿನಿಂದ. ಕೆ ಜಿ ಗಿಂಡೆ. 1991 ರಲ್ಲಿ ಪ್ರಥಮ ಗೋಮಂತಕ್ ಮರಾಠಾ ಅಕಾಡೆಮಿ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ಅವರಿಗೆ ನೀಡಲಾಯಿತು, ಅದು ಅವರಿಗೆ ಜೀವನ ಸದಸ್ಯತ್ವವನ್ನು ನೀಡಿತು. 1994 ರಲ್ಲಿ ಅವರು ಸ್ವರ್ಸಧಾನ ಸಮಿತಿಯಿಂದ ‘ಸ್ವರ್ಸಧಾನ ಪುರಾಸ್ಕರ್’ ಪಡೆದರು ಮತ್ತು ಪಂ. ಅವರ “ಸಂಗೀತ ಸಂಶೋಧನಾ ಅಕಾಡೆಮಿ” ಯಿಂದ ಸ್ಮಾರಕ ಮತ್ತು ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ಪಡೆದರು. ಅರವಿಂದ್ ಪಾರಿಖ್.

ಪಿಟಿ. ನಾಗೇಶ್ಕರ್ ಅವರಿಗೆ ದೆಹಲಿಯಲ್ಲಿ ಸಂಗೀತ ಕಲಾ ಅಕಾಡೆಮಿ ಪ್ರಶಸ್ತಿಯನ್ನು ಅಧ್ಯಕ್ಷ ಕೆ.ಆರ್. ನಾರಾಯಣನ್, 1999 ರಲ್ಲಿ. ಅವರು ಗೋವಾ ರಾಜ್ಯಪಾಲರಿಂದ “ಗೋಮಂತಕ್ ಮರಾಠಾ ಅಕಾಡೆಮಿ ಪುರಾಸ್ಕರ್” ಅನ್ನು ಪಡೆದರು. ಮೊಹಮ್ಮದ್. ಫಜಲ್, ಏಪ್ರಿಲ್ 2000 ರಲ್ಲಿ. ಅವರಿಗೆ (ಲತಾ ಮಂಗೇಶ್ಕರ್ ಪುರಸ್ಕರ್ ಮತ್ತು ಪ್ರಮಾಣಪತ್ರ) ನೀಡಲಾಯಿತು.

ಅವರ ಬಗ್ಗೆ ವಿಶೇಷ ಲೇಖನಗಳನ್ನು ಬರೆಯಲಾಗಿದೆ, ಶ್ರೀ ಪ್ರಭಾಕರ್ ಜಥರ್, ಶ್ರೀರಂಗ್ ಸಂಗ್ರಾಮ್, ಶ್ರೀಕೃಷ್ಣನ್ ದಲ್ವಿ, ದತ್ತ ಮಾರುಲ್ಕರ್, ಶ್ರೀ ನೆನೆ, ಡಾ. ತ್ರಿಲೋಕ್, ತೆಲಾಂಗ್ ಮೋಹನ್ ಕನ್ಹೆರೆ ಮತ್ತು ಶ್ರೀಮತಿ. ರಾಧಿಕಾ ಗಾಡ್ಬೋಲ್. ಪಿಟಿ. ನಾಗೇಶ್ಕರ್ ಅವರು ಓದುತ್ತಿದ್ದಾಗಲೂ ತಬಲಾ ತರಗತಿಗಳನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು ಮತ್ತು 1935 ರಿಂದ ನಿರ್ಗತಿಕರಿಗೆ ಬೋಧನೆ ನೀಡುತ್ತಿದ್ದಾರೆ.

ಪಂಡಿತ್‌ಜಿಯ ಹಿರಿಯ ಶಿಷ್ಯರಲ್ಲಿ ವಸಂತರಾವ್ ಅಚ್ರೆಕರ್, ನಾನಾ ಮುಲೇ, ಮನ್ಹಾರ್ ದೇಶಪಾಂಡೆ, ರಂಭೌ ಬಶತ್, ನಂದಕುಮಾರ್ ಪರ್ವತ್ಕರ್, ಪಂ. ವಿಶವ್ ನಾಗೇಶ್ಕರ್, ಪಂ. ಸುರೇಶ್ ತಲ್ವಾಲ್ಕರ್, ಶ್ರೀಧರ್ ಬಾರ್ವೆ ಮುಕುಂದ್ ಕೇನ್, ರಾಜೇಂದ್ರ ಅಂಟಾರ್ಕರ್, ರವಿ ಗಾಂಧಿ, ಸಾಯಿ ಬ್ಯಾಂಕರ್, ರಾಮನಾಥ್ ಕೊಲ್ವಾಲ್ಕರ್ ಮತ್ತು ರಘುವೀರ್ ತಟ್ಟೆ.

ಅವರ ಸಾವಿನ ವಾರ್ಷಿಕೋತ್ಸವದಂದು, ಹಿಂದೂಸ್ತಾನಿ ಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ಸಂಗೀತ ಮತ್ತು ಎಲ್ಲವೂ ಹಿಂದೂಸ್ತಾನಿ ಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ಸಂಗೀತಕ್ಕೆ ಅವರು ನೀಡಿದ ಸೇವೆಗಳಿಗಾಗಿ ಲೆಜೆಂಡ್‌ಗೆ ಸಮೃದ್ಧ ಗೌರವ ಸಲ್ಲಿಸುತ್ತಾರೆ.