ಕಾಫಿ (ರಾಗ)

ಕಾಫಿ ( IAST ) ಹಿಂದೂಸ್ತಾನಿ ಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ಸಂಗೀತದಲ್ಲಿ ಒಂದು ರಾಗ . ಇದು ಕರ್ನಾಟಕ ಸಂಗೀತದಲ್ಲಿ ಖರಹರಪ್ರಿಯಾಗೆ ಅನುರೂಪವಾಗಿದೆ.

ವಿಷ್ಣು ನಾರಾಯಣ್ ಭಟ್ಖಂಡೆಯವರು ಹೆಚ್ಚಿನ ರಾಗಗಳನ್ನು ಹತ್ತು ಥಾಟ್ ಗಳಾಗಿ ವರ್ಗೀಕರಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಅವುಗಳಲ್ಲಿ ಕಾಫಿ ಥಾಟ್ ಕೂಡ ಒಂದು. ರಾಗ ಕಾಫಿ ಅದರ ಥಾಟ್‌ನ ಪ್ರಮುಖ ರಾಗವಾಗಿದೆ . ಭಟ್ಖಂಡೆಯ ಪ್ರಕಾರ, ಕ್ರಿ.ಶ 15 ನೇ ಶತಮಾನದಲ್ಲಿ ಮಿಥಿಲಾ ಜಿಲ್ಲೆಯಲ್ಲಿ ವಾಸಿಸುತ್ತಿದ್ದ ಲೋಚನಾ ಪಂಡಿತ್‌ನ ರಾಗ ತರಂಗಿಣಿಯಲ್ಲಿ ಇದರ ಹೆಸರು ಮೊದಲು ಕಂಡುಬರುತ್ತದೆ.

ಕಾಫಿ ಭಾರತದ ಜಾನಪದ ಸಂಗೀತದೊಂದಿಗೆ ನೇರ ಸಂಬಂಧವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಭಾರತದ ವಿವಿಧ ಕಡೆಗಳ ಜಾನಪದ ಸಂಗೀತ ಟಪ್ಪಾ,ಹೋರಿ, ದಾದ್ರಾ, ಕೀರ್ತನಾ ಮತ್ತು ಭಜನೆ ಯ ಹಲವು ರಚನೆಗಳು ಈ ರಾಗದ ಲ್ಲಿವೆ

ಕಾಫಿಯ ಹಲವು ಮಾರ್ಪಾಡುಗಳು ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿವೆ. ವಿವಾದಿ ಸ್ವರಗಳ ಮಾಲಿನ್ಯ ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿದೆ. ಈ ಮಿಶ್ರಣವು ಮಿಶ್ರಾ ಕಾಫಿಗೆ ನಾಂದಿ ಹಾಡಿದೆ. ಆದ್ದರಿಂದ, ಕಾಫಿಯ ಶುದ್ಧ ರೂಪ ವಿರಳವಾಗಿ ಕೇಳಿಬರುತ್ತದೆ.

ವರ್ಣ

ಕಾಫಿ ಒಂದು ಸಂಪೂರ್ಣ-ಸಂಪೂರ್ಣ ಅಥವಾ ಏಳೂ ಸ್ವರಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ರಾಗವಾಗಿದ್ದು, ಕೋಮಲ್ ಗಾಂಧರ್ (ಗಾ) ಮತ್ತು ನಿಷಾದ್ (ನಿ)ವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಇದನ್ನು ರಾತ್ರಿಯ ಭೈರವಿ ಎಂದೂ ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ. ಶುದ್ಧ ನಿಶಾದ್ ಮತ್ತು ಗಾಂಧಾರ್ ಎರಡನ್ನೂ ಸಾಂದರ್ಭಿಕವಾಗಿ ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ರಾಗದಿಂದ ಉಂಟಾಗುವ ವಾತಾವರಣವು ಎರಡೂ ರೀತಿಯ ಶೃಂಗಾರ್ (ಪ್ರತ್ಯೇಕತೆ ಮತ್ತು ಒಕ್ಕೂಟ) ಗೆ ಹೆಚ್ಚು ಸೂಕ್ತವಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಆದ್ದರಿಂದ ಈ ರಾಗ್‌ನಲ್ಲಿ ಅನೇಕ ತುಮ್ರಿ ಮತ್ತು ಹೋರಿ ಸಂಯೋಜನೆಗಳನ್ನು ಹಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ.

ಅರೋಹ

ಸ ರಿ ಗ ಮ ಪ ಧ ನಿ ಸ

(ಗಾ ಮತ್ತು ನಿ ಕೋಮಲ ಸ್ವರಗಳು )

ಅವರೋಹಣ

ಸ ನಿ ಧ ಪ ಮ ಗ ರಿ ಸ. (ಗ ಮತ್ತು ನಿ ಕೋಮಲ )

ವಾದಿ ಮತ್ತು ಸಂವಾದಿ

ಪಂಚಮ (ಪ) ವಾದಿ ಸ್ವರ ಮತ್ತು ಷಡ್ಜ (ಸ) ಸಂವಾದಿ ಸ್ವರ ವಾಗಿದೆ.

ಸಂಸ್ಥೆ ಮತ್ತು ಸಂಬಂಧಗಳು

ಹಲವಾರು ರಾಗಗಳು,ಉದಾಹರಣೆಗೆ ಬೀಮ್ ಪಲಾಸಿ, ಬಾಗೇಶ್ರೀ,ಕಾಫಿ ಕಾನಡ, ಬಹಾರ್, ಮತ್ತು ವೃಂದಾವನಿ ಸಾರಂಗ್ ಈ ರಾಗಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿವೆ. ಈ ರಾಗದ ಪ್ರಮುಖ ಉಪರಾಗಗಳಲ್ಲಿ ಸಿಂಧುರಾ, ಬಾರ್ವಾ, ನೀಲಾಂಬರಿ ಮತ್ತು ಪಿಲು ಸೇರಿವೆ .

ವೆಸ್ಟರ್ನ್ ಕ್ಲಾಸಿಕಲ್ ಮ್ಯೂಸಿಕ್‌ನಲ್ಲಿ, ಕಾಫಿ ಆಧುನಿಕ ಡೋರಿಯನ್ ಮೋಡ್‌ಗೆ ಅನುರೂಪವಾಗಿದೆ.

ಸಮಯ್(ಸಮಯ)

ಇದು ರಾತ್ರಿಯ ಎರಡನೆಯ ಪ್ರಹರದಲ್ಲಿ (ಅಂದರೆ ರಾತ್ರಿ 9-12 ಗಂಟೆ) ಹಾಡಲ್ಪಡುವ ರಾಗವಾಗಿದೆ.</br>

ಕಾಲೋಚಿತತೆ

ರಾಗವನ್ನು ಯಾವುದೇ ಋತುವಿನಲ್ಲಿ ಹಾಡಬಹುದಾಗಿದೆ

ರಸ

ಶ್ರಿಂಗಾರ ಈ ರಾಗದ ಪ್ರಧಾನ ರಸ .

ಪ್ರಮುಖ ಧ್ವನಿ ಮುದ್ರಿಕೆಗಳು

• ಉಲ್ಹಾಸ್ ಕಾಶಲ್ಕರ್, ರಾಗ ಕಾಫಿ (ಕನ್ಸರ್ಟ್), 2001;
• ಶೋಭ ಗುರ್ತು, ತುಮ್ರಿ, ರಾಗ ಕಾಫಿ, 1987;
• ಸಿದ್ಧೇಶ್ವರಿ ದೇವಿ, ತುಮ್ರಿ, ರಾಗ ಕಾಫಿ, 1983;
• ದೇಬಾಶಿಶ್ ಭಟ್ಟಾಚಾರ್ಯ, ರಾಗ ಮಿಶ್ರಾ ಕಾಫಿ, 1996;
• ಉಸ್ತಾದ್ ಬಹದ್ದೂರ್ ಖಾನ್, ರಾಗ ಕಾಫಿ, 1987;

राग काफी रात्रि के समय की भैरवी है। इस राग में पंचम बहुत खुला हुआ लगता है। राग को सजाने में कभी कभी आरोह में गंधार को वर्ज्य करते हैं जैसे - रे म प ध नि१ ध प म प ग१ रे। इस राग कि सुंदरता को बढाने के लिये कभी कभी गायक इसके आरोह में शुद्ध गंधार व निषाद का प्रयोग करते हैं, तब इसे मिश्र काफी कहा जाता है। वैसे ही इसमें कोमल धैवत का प्रयोग होने पर इसे सिन्ध काफी कहते हैं। सा रे ग१ म प ग१ रे - यह स्वर समूह राग वाचक है इस राग का विस्तार मध्य तथा तार सप्तक में सहजता से किया जाता है।

इस राग का वातावरण उत्तान और विप्रलंभ श्रंगार से ओतप्रोत है और प्रक्रुति चंचल होने के कारण भावना प्रधान व रसयुक्त ठुमरी और होली इस राग में गाई जाती है। यह स्वर संगतियाँ राग काफी का रूप दर्शाती हैं -

धप मप मप ग१ रे ; रेग१ मप रेग१ रे ; नि१ ध प म ग१ रे ; म प ध नि१ प ध सा' ; सा' नि१ ध प म प ध प ग१ रे ; प म ग१ रे म ग१ रे सा;